معتمدین

به گزارش خبرگزاری تسنیم،‌ به نقل از روابط‌عمومی خانه کتاب و ادبیات ایران، سامانه بازار کتاب در حالی طی بازه یک‌ماهه از 20 خرداد تا 20 تیر 14040 شاهد رشد کم‌سابقه‌ای در میزان فروش و تعداد خریداران بود که کشور وضعیت جنگی و محدودیت‌های ناشی از آن را از سر می‌گذراند.

بر اساس گزارش آماری منتشرشده از سوی خانه کتاب و ادبیات ایران آپریل راس، تعداد خریداران کتاب در سامانه بازار کتاب در این بازه زمانی نسبت به سال گذشته بیش از سه برابر شده و فروش ریالی نیز رشدی چشمگیر داشته است؛ اتفاقی که بخش عمده آن مرهون تداوم حمایت‌ها در این حوزه است.

درخشش بازار کتاب در سایه جنگ

آمار رسمی نشان می‌دهد در بازه مورد بررسی در سال 1403، 2 هزار و 421 نفر با خرید 6هزار و 603 جلد کتاب مبلغی حدود 8 میلیارد و 742 میلیون و 385 هزار و 350 ریال هزینه کردند. در حالی‌که در سال 1404، این ارقام به‌طور چشمگیری افزایش یافت و به 7هزار و261 خریدار، 14 هزار و 508 جلد کتاب و مجموع مبلغ خرید به  24 میلیارد و 116 میلیون و511 هزار و 325 ریال رسید.

بر اساس داده‌ها، یارانه استفاده شده در خرید کتاب در بازه 20 خرداد تا 20 تیر سال گذشته (1404) 1 میلیارد  و 591 میلیون و 606 هزار و 864 ریال بود، در حالی که در سال جاری (1404)  به 3 میلیارد و 631 میلیون و 676 هزار و 161 ریال افزایش یافته است. همچنین یارانه پستی، که هزینه‌های ارسال کتاب را در اقصی‌نقاط کشور کاهش می‌دهد، از 2 میلیارد و 14 میلیون و 500 هزار ریال در سال 1403 به 4 میلیارد و 391 میلیون و 100هزار ریال در سال 1404 رسیده است.

این افزایش در منابع حمایتی، به‌ویژه در شرایطی که رفت‌وآمد و جابه‌جایی‌های فیزیکی با محدودیت همراه است، باعث شده تا فروش آنلاین کتاب بتواند با جذب گسترده خریداران، نقش محوری‌تری در توزیع فرهنگی ایفا کنند.

کتاب؛ پاسخ جامعه به بحران

افزایش شمار خریداران در میانه بحران، صرفاً یک پدیده اقتصادی نیست، بلکه باید آن را به‌عنوان نشانه‌ای از واکنش فرهنگی جامعه در برابر شرایط بحرانی تحلیل کرد. جنگ و بحران‌های اقتصادی معمولاً با افت شدید در بازارهای فرهنگی همراه‌اند، اما داده‌های این گزارش حاکی از آن است که جامعه ایرانی با پناه بردن به کتاب، به دنبال آگاهی، آرامش و تاب‌آوری است.

از سوی دیگر، تجربه موفق فروش آنلاین و نمایشگاه‌های مجازی کتاب، که نخستین‌بار در دوران همه‌گیری کرونا به بلوغ رسید، اکنون در بستر جنگ نیز به‌عنوان مدلی مؤثر برای تداوم دسترسی فرهنگی عمل می‌کند.

چالش‌ها پابرجا، اما مسیر روشن است

اگرچه افزایش قیمت کتاب و کاهش قدرت خرید همچنان چالش جدی بخشی از مخاطبان است، اما حمایت‌های هدفمند یارانه‌ای توانسته‌اند بخشی از این فشار را جبران کنند. استمرار چنین سیاست‌هایی، به‌ویژه در دوره‌های بحران، نه‌تنها از آسیب به زیرساخت‌های فرهنگی جلوگیری می‌کند، بلکه به پویایی بازار و مشارکت فعال‌تر شهروندان در زیست فرهنگی کمک خواهد کرد.

پیروزی نرم در جبهه فرهنگ

آمارهای تازه بازار کتاب نشان می‌دهد که حتی در سایه تهدیدها و محدودیت‌های جنگی، اگر سیاست‌های فرهنگی به‌درستی طراحی و اجرا شوند، می‌توان انتظار رشد و تحرک در حوزه‌هایی داشت که در نگاه اول شکننده به‌نظر می‌رسند. وضعیت سامانه بازار کتاب در تیرماه 1404، با رشد فروش، افزایش یارانه‌ها و مشارکت بالاتر مخاطبان، یک «پیروزی نرم» برای فرهنگ ایران محسوب می‌شود.

خبرگزاری تسنیم، سعید شیری: در دوران وقوع رویدادهای تلخ، مانند بیماری‌های فراگیر، ناامنی‌های اجتماعی، جنگ‌ها و مشکلات اقتصادی، انسان‌ها به‌صورت طبیعی به معنویت و پناهگاه‌های معنوی روی می‌آورند. این امر، ضمن آنکه زمینه رشد و تعالی معنوی را فراهم می‌کند، گاه می‌تواند به آزمون تازه‌ای بدل وینیفر فرناندز شود؛ آزمونی درباره انتخاب منبع و راهنمای مسیر معنوی. آنچه در این شرایط اهمیت دارد، مراجعه به منابع اصیل و آموزه‌های معتبر دینی است.

متأسفانه در این بزنگاه‌ها، دیده می‌شود که عده‌ای با افکار و سلایق شخصی، «نسخه‌های من‌درآوردی» عرفانی تولید و عرضه می‌کنند؛ اوراد، اذکار و مراقبه‌هایی که ریشه‌ای در قرآن، سنت نبوی و معارف اهل بیت علیهم‌السلام ندارند، اما به نام دین عرضه می‌شوند. این گونه نسخه‌ها، نه تنها مستند به متون معتبر نیستند، بلکه گاه با تلقین‌های روانی و فضاسازی‌های بی‌بنیاد، ذهن و قلب مردم را به ساحتی غیر از حقیقت دین سوق می‌دهند.

این تلاش‌ها، اگرچه ممکن است با نیت خیر و آرامش‌بخشی به مردم صورت گیرد، اما در عرصه دین، نیت نیک به‌تنهایی کفایت نمی‌کند و عمل و سخن باید مستند و معتبر باشد. دین مبین اسلام، برای رفع نیازهای معنوی و روحی انسان، دستورالعمل‌های دقیق، روشن و مطمئنی در قالب ادعیه و اذکار معتبر و مأثوره از معصومین علیهم‌السلام ارائه کرده است. بی‌توجهی به این گنجینه ناب و روی آوردن به اوراد ناشناخته، انحرافی در مسیر سلوک معنوی خواهد بود.

اهل بیت علیهم‌السلام در مواجهه با انواع گرفتاری‌ها، شیوه دعا کردن، استعانت از خداوند، و اذکار ویژه هر موقعیت را به ما آموخته‌اند. دعای کمیل، دعای عهد، زیارت عاشورا، دعای مجیر و ده‌ها ذکر کوتاه و بلند، نوری از یقین و اطمینان را در دل مؤمن می‌نشاند. این ادعیه، نه‌تنها کلام معصوم، که حاصل تجربه معنوی و اتصال به ساحت ربوبی‌اند و آثار مجرب و تضمین‌شده دارند.

نسخه‌های من‌درآوردی اما، نه چنین پشتیبانی‌ای دارند و نه پیوندی با سرچشمه حقیقت. وارد ساختن اوراد مجهول و مراقبه‌های خودساخته به اسم دین، جز ایجاد نوعی خرافه‌گرایی جدید، نتیجه‌ای ندارد و گاه روح انسان را به رنج‌های ماورایی مبتلا می‌کند. چنین رویه‌ای حتی زمینه ظهور مدعیان معنویت جعلی و دکانداران حوزه عرفان را تقویت می‌کند. در حالی که خداوند در قرآن می‌فرماید «وَ مَا آتَاکُمُ الرَّسُولُ فَخُذُوهُ وَمَا نَهَاکُمْ عَنْهُ فَانْتَهُوا»؛ آنچه را پیامبر به شما عطا کرد بگیرید و از آنچه شما را نهی کرد، باز ایستید. (حشر 7)  توصیه معصومین بر اساس روایات معتبر شیعه پیوسته این بوده است که در امور معنوی، راه را از دست اهل بیت بگیرید و بر ذکر و دعایی که آنان فرموده‌اند ملتزم باشید.

لزوم دقت در اصالت ادعیه و اذکار،‌ علاوه بر بُعد تکلیف شرعی، ضامن امنیت روانی فرد و جمع جامعه مؤمنان است. وقتی دل و زبان با اطمینان به کلام اهل عصمت و طهارت مشغول شود، آرامش، امید و نورانیت معنوی، نتیجه قطعی خواهد بود. بالعکس، ورود به میدان اوراد بی‌ریشه و مراقبه‌های خالی از سند، ذهن و روان انسان را گمراه می‌کند، در نهایت به ناامیدی و اضطراب منجر می‌شود. در مجموع، راه چاره همگان در لحظات سخت و بحران، تکیه بر ادعیه و اذکار مأثوره است؛ یعنی آثار اصیل و مجرّبی که اهل بیت علیهم‌السلام برای تعالی معنوی بشر ارائه فرموده‌اند.

ترویج نسخه‌های من‌درآوردی، هم ظلم به حقیقت دین است و هم ستم به جان و فهم مردم. شایسته است با بازخوانی مستندات روایی و تبیین آثار ادعیه اصیل، جامعه را از این دام خطرناک مصون بداریم و چراغ هدایت را، به نور معارف اهل بیت، فروزان نگه داریم.

بنابراین، در شرایط بحرانی ـــ چه در عرصه فردی و چه اجتماعی ـــ بهره‌گیری از ادعیه و اذکار معتبری که اتصال آن‌ها به خاندان وحی ثابت و مسلم است، یک ضرورت به‌شمار می‌آید. اذکاری همچون صلوات بر محمد و آل محمد، استغفار، تسبیحات حضرت زهرا سلام‌الله علیها، و ذکر شریف «لا حول و لا قوة إلا بالله» (حوقله) از جمله اذکار عام و مجربی هستند که بر اساس روایات معتبر، خواندن آن‌ها در همه حال و برای همه افراد جایز و توصیه شده است. خواندن قرآن به ویژه معوذتین (ناس و فلق) از اذکار عام است که اهل بیت به آنها توصیه کرده‌اند و نیاز به هیچ اذنی ندارند.

به گزارش دفتر منطقه‌ای خبرگزاری تسنیم، «امیرخان متقی» وزیر خارجه حکومت طالبان در دیدار با «بو ماتیاسن» رئیس دفتر عملیات سازمان ملل در امور مبارزه با جرایم و مواد مخدر (UNODC)، از تهدید فزاینده قاچاق مواد مخدر از خارج به داخل افغانستان ابراز نگرانی کرد.

وی در این دیدار که با حضور هیئت همراه سازمان ملل برگزار شد، قاچاق مواد مخدر از سیری بیرکست خارج از افغانستان را یکی از چالش‌های جدی این کشور دانست و تصریح کرد که جامعه جهانی باید برای مهار این تهدید، اقدامات عملی و مؤثر را در دستور کار قرار دهد.

متقی تأکید کرد که کابل به‌صورت قاطع و بی‌سابقه‌ای علیه کشت، تولید و قاچاق مواد مخدر در داخل افغانستان مبارزه کرده و از آسیب‌دیدن دوباره جامعه و منطقه جلوگیری نموده است.

وزیر خارجه حکومت طالبان در همین راستا خواستار همکاری بین‌المللی در فراهم‌سازی معیشت جایگزین برای کشاورزان، ایجاد فرصت‌های قانونی درآمدزایی و حمایت از بخش کشاورزی و دامداری شد.

رئیس دفتر عملیات سازمان ملل در امور مبارزه با جرایم و مواد مخدر نیز در این دیدار با تمجید از اقدامات حکومت طالبان در زمینه مبارزه با مواد مخدر، آن را قاطع و تأثیرگذار خواند و سفر خود به افغانستان را مهم ارزیابی کرد.

دو طرف در پایان بر ادامه همکاری‌ها در زمینه مقابله با مواد مخدر، غیرسیاسی نگه‌داشتن این روند و تلاش برای دستیابی به نتایج عملی در نشست‌های بین‌المللی تأکید کردند.

افغانستان، به‌ویژه در دو دهه گذشته، یکی از اصلی‌ترین کشورهای تولیدکننده تریاک در جهان بوده است. پس از روی‌کار آمدن طالبان، مقام‌های این حکومت اعلام کردند که تولید و قاچاق مواد مخدر را ممنوع و برای مقابله با آن اقدامات جدی اتخاذ کرده‌اند.

با وجود کاهش چشمگیر کشت خشخاش در برخی مناطق افغانستان اما نگرانی‌ها درباره ورود مواد مخدر صنعتی از کشورهای همسایه و ادامه فعالیت شبکه‌های قاچاق همچنان پابرجاست.